วันพฤหัสบดีที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2563

แว่วข่าวคราวว่าข้าวแข็ง / พัชรพร ศุภผล

"แว่วข่าวคราวว่าข้าวแข็ง" ของพัชรพร ศุภผล เรื่องนี้น่าจะขึ้นแท่นเรื่องสั้นพานแว่นฟ้าที่ชอบที่สุดของปี 2563 นี้เลย (แต่ยังอ่านไม่หมดนะ 55)

พลิกมาอ่านเรื่องนี้เป็นลำดับแรก ๆ เพราะจำชื่อน้องได้ (ปีก่อนน้องได้รับรางวัลจากเรื่อง "เสรีสิบสี่เส้นบรรทัด" ซึ่งก็เป็นเรื่องที่ชวนว้าวเหมือนกันเมื่อเทียบกับอายุคนเขียน ตอนนั้นน้องยังใส่ชุดนักศึกษามารับรางวัลอยู่เลย) เพื่อดูว่าพัฒนาการในปีนี้เป็นอย่างไร แล้วก็ไม่ผิดหวัง

พัชรพรเลือกใช้ตัวละครชนชั้นกลางเป็นแกนหลักในการดำเนินเรื่อง ซึ่งเป็นชนชั้นที่พร้อมจะเป็นผู้กระทำและกลายเป็นผู้ถูกกระทำอยู่ตลอดเวลา ซ้อนเรื่องเล่าของ "ลุงข้าวแข็ง" ลุงหัวดื้อในโลกโซเชียลที่ทำให้ตัวละครหลักค่อย ๆ ได้ทบทวนสิทธิพลเมืองของตัวเองทีละนิด ก่อนจะตบท้ายเรื่องด้วยการใช้นิทานเปรียบเทียบ (Allegory) เรื่องสั้น ๆ ซ้อนเข้าไปอีกชั้นหนึ่ง แต่ส่งผลสั่นสะเทือนเหมือนโดนตบหน้าฉาดใหญ่ ที่สำคัญคือเป็นเรื่องที่ใช้ฉาก "โรคระบาดครั้งใหญ่" เป็นตัวขับเคลื่อนปมปัญหาในเรื่องด้วย นับว่า "สายตาจับปรากฏการณ์ทางสังคม" ของนักเขียนคนนี้ไม่ตกสมัยและไม่ธรรมดาเลย

เด็ก ๆ ที่เรียนในชั้นเรียนถามอยู่เสมอว่า จะเขียนเรื่องที่เกิดขึ้นในสังคมให้ "เป็นเรื่องเป็นราว" ได้อย่างไร ผมก็จนใจในคำตอบ ไอ้เรื่องภาษาสละสลวย พล็อตซับซ้อน กลวิธีเล่าเรื่องเท่ ๆ ทั้งหมดไม่สำคัญเท่าการพยายามใคร่ครวญปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคม แล้วใช้สายตา "capture" ภาพพวกนั้นมาปะติดปะต่อกัน แบบที่กนกพงศ์เคยบอกว่า "โครงเรื่องสำหรับงานวรรณกรรมไม่ได้วางไว้ทั้งแท่งให้เราเดินไปพบ ทว่ามันคล้ายภาพซึ่งใครแกล้งฉีกออกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย แล้วขว้างให้กระจัดกระจายอยู่ในที่ต่าง ๆ ปล่อยให้นักเขียนค้นหาแต่ละชิ้นส่วนเพื่อมาประกอบขึ้นเป็นภาพที่สมบูรณ์อีกครั้งหนึ่ง" ซึ่งเรื่องแบบนี้เอาเข้าจริง ๆ ก็ไม่มีวิธีสอนที่ตายตัว เพราะ "สายตาจับปรากฏการณ์ทางสังคม" ของนักเขียนแต่ละคน แต่ละยุคก็ไม่เหมือนกัน ยิ่งไปสอนเค้ามากเดี๋ยวเด็กจะยิ่งรู้ว่าเรามันเหลาเหย่ตกสมัยไปแล้ว 55

แต่สำหรับนักเขียนรุ่นใหม่คนหนึ่งที่จับเอาเรื่องราวที่เกิดขึ้นท่ามกลางโรคระบาดครั้งใหญ่ เรื่องไซเบอร์บูลลี่ของพลเมืองออนไลน์เลเวลหนึ่ง และนิทานเปรียบเทียบมาเล่าซ้อนกันสามชั้น เราจะต้องการอะไรจากนักเขียนรุ่นใหม่มากไปกว่านี้อีกเล่า!

ถึงแม้ว่าในทัศนะของผม ถ้าพูดถึงความเข้มข้นทางวรรณกรรม เท่าที่อ่านในเล่มถึงตอนนี้ก็คงต้องยกให้ "เส้นแบ่ง" ของวัฒน์เป็นอันดับหนึ่ง แต่มือระดับเคยชนะเลิศพานแว่นฟ้าและว่าที่ซีไรต์ผมไม่ชมมากเพราะคงมีคนชมเยอะอยู่แล้ว 55 แต่ถ้าพูดถึงความสดใหม่น่าติดตามก็ขอยกป้ายไฟเชียร์น้องพัชรพรไว้ก่อนเลย ขอให้เข้ารอบพานแว่นฟ้าทุกปีนะจ๊ะ จะรออ่านเสมอ
 

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น